شاید شما هم از کسانی باشید که از زنبور می‌ترسند. حتی ممکن است خاطره تلخی از نیش زنبور را هم در دوران کودکی تجربه کرده باشید. اما نیش زنبور همیشه هم آزاردهنده نیست به خصوص وقتی مبتلا به بیماری‌هایی باشید که عوارضش بیش از نیش زنبور است. احتمالا شما هم درمورد زنبوردرمانی و خواص آن شنیده‌اید. این روش قدیمی حتی در دنیا یک روز ویژه یعنی 30 مارس را به خود اختصاص داده است. در این مقاله راجع به زنبوردرمانی، فواید و ضررهایش بخوانید.
زنبوردرمانی چیست؟
Apitherapy یا زنبور درمانی به طور کلی به کاربرد درمانی محصولات زنبور عسل ازجمله استفاده از سم زنبور عسل با کمک نیش طبیعی زنبور عسل یا تزریق سطحی آن، عسل، ژل رویال، بره موم و… گفته می‌شود.
سم زنبور عسل، یک داروی قوی با طبیعت گرم و خشک است که در درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها که در اصطلاح طب سنتی ناشی از بلغم غلیظ هستند، از جمله فلج وآلزایمر کاربرد دارد. همچنین سم زنبور عسل سیستم ایمنی بدن را تحریک کرده و می‌تواند توانایی بدن را در مقابله با بیماری‌های با منشا نقص سیستم ایمنی بالا ببرد. فراوان ترین جزء فعال سم زنبور عسل، ماده‌ای به نام ملیتین (melittin) است که فعالیت ضدالتهابی قوی دارد. امروزه مطالعات بسیاری بر نقش زنبور درمانی در بهبود روند زندگی تعداد زیادی از مبتلایان به ام اس، سرطان، آرتریت و همچنین بهبود دردهای دوران قاعدگی، درمان نازایی به ویژه در سندرم تخمدان پلی کیستیک و افزایش ذخایر تخمک، بهبود کیفیت اسپرم و پیشگیری از بروز یائسگی زودرس انجام شده است.
عوارض و خطرات زنبوردرمانی
پیش از تجربه شیوه درمانی زنبوردرمانی باید به نکات زیر عمل کنید. رعایت نكردن این نکات ممکن است خطر مرگ را برای شما به دنبال داشته باشد.
1) مصرف داروهای حاوی الکل مانند شربت دیفن هیدرامین و فرآورده‌های حاوی الکل باید قطع شود. افرادی که از مشروبات الکلی استفاده می‌کنند نباید سراغ زنبور درمانی بروند. حتی برای ضدعفونی کردن محل تزریق به بیمار الکل توصیه نمی‌شود.
2) در دوران بارداری و قاعدگی نباید برای درمان از نیش یا سم زنبور استفاده کرد. حتی سایر فرآورده‌های زنبور مثل ژل رویال هم در دوران بارداری باید با احتیاط مصرف شود.
3) زنبوردرمانی عوارض درمانی دیگری نیز به دنبال دارد که بروز آنها در بدن چندان نگران‌کننده نیست. به عنوان مثال افرادی که بعد از زنبوردرمانی دچار اختلال خواب، خارش، گرگرفتگی یا حالت تهوع می‌شوند نباید نگرانی چندانی داشته باشند، زیرا این علائم از جمله عوارضی است که در بیشتر بیماران پس از دریافت سم زنبور چه به صورت طبیعی و چه به صورت تزریقی دیده می‌شود و بعد از مدت زمان یك تا 2 روز از بین می‌رود.
بد نیست بدانید برای رفع خارش، قرمزی و التهاب ناشی از گزش یا تزریق سم زنبور می توانید از مالیدن خمیر ماست و سدر روی محل گزش استفاده کنید.
4) گاهی افرادی که زنبوردرمانی می‌کنند دچار حالت‌هایی مانند سرگیجه، افت فشار خون، اختلال در تنفس، تهوع و استفراغ شدید، اختلال در دید، کهیرهای سطح پوست و بی حالی و غش می‌شوند. این علائم می‌تواند نشانه‌هایی از شروع یک واکنش شدید حساسیتی باشد و منجر به شوک حساسیتی و حتی مرگ شود. دقت کنید اگر دچار یکی از حالت‌های فوق شدید باید خود را در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک برسانید.
5)دقت داشته باشید که بروز واکنش های شدید حساسیت زا ممکن است با میزان کم سم زنبور اتفاق نیفتد و حتی پس از چند جلسه زنبور درمانی روی دهد. بنابراین لازم است بیمار حداقل 4 روز قبل و در طول دوره زنبور درمانی از هر نوع سیر، هر نوع فلفل، کرفس و تمامی غذاهایی که در آن یکی از آنها به کار رفته باشد، استفاده نکند.
6) بعضی از غذاها که در طول دوره زنبور درمانی منع مصرف دارند شامل: ترشیجات، انواع سس‌ها، تمامی فست فود‌ها، سوسیس، کالباس، کنسرو ماهی، خیارشور، اولویه، تن ماهی، غذاهای غیر خانگی و مشروبات الکلی
7) لازم است بیمار قبل از زنبور درمانی استرس طولانی مدت نداشته باشد.
8) داروهای مسکن مانند ژلوفن، بروفن، دیکلوفناک، مفنامیک اسید و … استفاده نکرده باشد.
9) پس از زنبور درمانی حداقل تا 12 ساعت از ریختن آب روی محل‌های گزش خودداری کنید.
ژل رویال چیست؟
یکی دیگر از محصولات زنبورعسل، ژل رویال یا شاه انگبین است که در تغذیه لاروهای جوان و به ویژه ملکه به کار می‌رود. این ماده از گذشته تاكنون براى حفظ جوانى و تداوم زيبايى پوست توصيه شده است. شواهد نشان می‌دهد كه اين ماده، افزاينده انرژى و سيستم دفاعى بدن، افزایش دهنده میل جنسی، تنظیم کننده هورمون‌های بدن، تنظیم متابولیسم بدن از جمله کاهش چربی خون و دیابت و مقابله با عوارض یائسگی، كاهشدهنده استرس، بهبود وضعیت خواب، تحريكپذيرى و اختلال حافظه است. فعاليت آنتی آتروژنيك و خاصيت ضد توموری در حیوانات آزمایشگاهی به اثبات رسیده است.
ژل رویال را هم با احتیاط مصرف کنید
مصرف یک دوره ژل رویال قبل از اقدام به بارداری می‌تواند موجب تقویت اسپرم و تخمک و افزایش قابلیت باروری شود. البته مصرف روزانه معمولا از مقادیر بسیار کم شروع می‌شود چون احتمال بروز واکنش‌های حساسیتی وجود دارد. موارد خاصی از منع مصرف ژل رویال در بارداری وجود ندارد اما با وجود این نیاز به تحقیق و بررسی بیشتر در این زمینه وجود دارد.
ژل رويال ممكن است باعث افزايش تاثير وارفارين شود و افرادی که از رقیق کننده‌های خون استفاده می‌کنند باید با احتیاط مصرف کنند.
بره موم یک آنتی بیوتیک است
بره موم یک آنتىبيوتيك فوق العاده قوى است. جالب است بدانید زنبور، آن را در دهانهى ورودى كندو قرار مىدهد تا هنگام رفت و آمد، بتوانند پاهاى خود را استريل کنند.
این ماده دارای طبیعت گرم و خشک و دارای خواص ضد میکروبی، ضد التهابی و نيز خواص آنتىاكسيدانی است و بیشترین کاربرد را در مصرف موضعی و غیر خوراکی دارد. از آن به عنوان جایگزین مومیائی در انواع ضربه و شکستگی‌ها یاد شده است. اگر مانند اسفند روی آتش دود داده شود می‌تواند در درمان سرفه‌های مزمن مفید باشد. کاربرد موضعی آن روی اگزما و ضایعات پوستی توصیه شده است.
استفاده از گرده گل در بهبود آلرژی
استفاده از گرده گل در بهبود علائم آلرژى، كمخونى، عفونت، آسم، سستى مويرگها، خستگى مفرط، افزايش قدرت سيستم دفاعى بدن، نازايى، ناتوانى جنسى، اختلالات كبدى، افزايش طول عمر، يائسگى، پروستات، زخمها، اشتها، اعصاب، ريزش مو، ورم روده، پوسيدگى دندان، حافظه، پوكى استخوان، تقويت و نيروزايى توصیه شده است. بهترین روش استفاده ترکیب کردن آن با عسل است. البته کسانی که مزاج گرم دارند و در واکنش به گرمی جوش و کهیر می‌زنند باید در مصرف آن احتیاط کنند و حتما از مقادیر کمتر شروع کنند.
عسل ضد میکروب است
عسل یک ماده ضد میکروبی قوی است و دارای مقادیر بالایی از ویتامین ها، مواد معدنی و اسید آمینه‌های ضروری بدن است. عسل دارای خاصيت ضد سرفه و خلط آور و دارای تاثیر مثبت بر عملکرد قلب، روده‌ها و کلیه است. همچنین می‌تواند در درمان زخم‌های عفونی از جمله زخم پای دیابتی و سوختگی مورد استفاده قرار بگیرد. جالب است بدانید بر خلاف تصور عمومی که عسل نباید حرارت ببیند، عسل حرارت دیده نه تنها خاصیت ضد میکروبی خود را از دست نمی‌دهد بلکه به دلیل افزایش سطح ماده‌ای به نام متیل فورفورات، به ویژه در ترکیب با موادی از قبیل دارچین به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی‌تر در درمان برخی بیماری‌ها از جمله آسم عمل می‌کند.
همه شیوه‌های درمانی چه در طب رایج و چه در طب مکمل با عوارض جانبی همراه هستند که متناسب با نوع و شیوه درمانی میزان این عوارض کم و زیاد می‌شود. شیوه زنبوردرمانی نیز یکی از این شیوه‌های طبیعی است که علاوه بر امتیازها و راهکارهای موثری که برای درمان بیماری‌ها دارد، می‌تواند عوارض جانبی و حتی مرگ برای بیمار به همراه داشته باشد.
